Rzemiosło prawdy. Lekcja dziennikarstwa z Dariuszem Bohatkiewiczem

Autor/Redaktor Maria Anna Furman

Subtitles: PL, EN, ES

W świecie, w którym informacja płynie szybciej niż refleksja, a komentarz często wyprzedza fakt, postać Dariusza Bohatkiewicza przypomina o pierwotnym sensie dziennikarstwa: być tam, gdzie dzieje się historia, i opowiedzieć ją tak, by odbiorca mógł zrozumieć więcej niż tylko nagłówek. Rozmowa z Dariuszem, to wielowarstwowy portret rzemieślnika słowa i obrazu, dla którego prawda zaczyna się od kontaktu z człowiekiem, tego pierwszego, niepodrabialnego źródła.

Początki w lokalnych redakcjach i radio nie były wstępem do „prawdziwej kariery”, lecz fundamentem wszystkiego, co nastąpiło. Sportowe relacje, powodzie, pożary, wypadki, ta codzienność uczyła wytrzymałości, pokory i tempa, ale przede wszystkim sztuki rozmowy. Prawdziwy reporter wie jak pytać, by usłyszeć nie tylko słowa, ale i intencje. Jak sprawdzać informacje, gdy liczy się każda minuta. Jak nie stawiać siebie w centrum opowieści, nawet jeśli to on trzyma mikrofon. Z tej szkoły wyniósł proste zasady: mocne nerwy i szacunek do ludzi, także tych najmłodszych, którzy swoją prostą odpowiedzią potrafią przebić balon dziennikarskich założeń.

Dariusz rozróżnia trzy światy reporterskie. Pierwszy to teren lokalny, bezpośredni, dotykalny, bez filtrów. Drugi to praca w centralnej redakcji, Trzeci to korespondentura: życie na walizkach z telefonem, który może zadzwonić o każdej porze, i z oczekiwaniem, że w ciągu jednego dnia obsłuży się kilka odległych tematów. To także logistyka, która nigdy nie jest neutralna, dojazdy, sprzęt, łącza, bezpieczeństwo i decyzje, które zapadają pod presją czasu, lecz nie mogą tracić ciężaru odpowiedzialności.

Najtrudniejsze kadry przychodzą z Iraku, Afganistanu i Gruzji. To tam zobaczył, jak słowo potrafi ocalać spokój rodzin żołnierzy, i jak łatwo może rozpalić lęk. To tam zrozumiał, że każde określenie jest wyborem moralnym: nazwa strony konfliktu, ton opisu, proporcje między dramatem a faktami. Były doby z dziesiątkami wejść na żywo, relacje spod ostrzałów, a nawet zatrzymanie przez formacje w Osetii Południowej. I była też ta prosta reguła, która unieważnia ambicje: żaden materiał nie jest wart ludzkiego życia. Odwaga w zagrożonej strefie to przede wszystkim umiejętność powiedzenia „nie” sobie, adrenalinie, oczekiwaniu widza. To czujność wobec rutyny, która bywa groźniejsza niż strach.

Dariusz Bohatkiewicz stara się pokazać spór tak, by widz sam mógł wyciągnąć wnioski. Kluczem jest weryfikacja i proporcja. Jedno źródło to sygnał, nie pewnik. Dwie strony konfliktu to reguła, nie ozdobnik. Gdy brakuje danych, uczciwiej przyznać, że się nie wie, niż produkować pewność z domysłów. Ta postawa jest prosta i rzadko spektakularna, buduje zaufanie wolniej niż krzykliwy komentarz, ale jest trwalsza od jednego cyklu newsowego.

W jego diagnozie media spotykają się z trzema zjawiskami: upolitycznienie przekazu, łatwość „zostania dziennikarzem” w epoce smartfona i cyniczne wykorzystanie propagandy. To mieszanina, która podważa autorytety i rozbija wspólne ramy dyskusji. Na to nakłada się logika platform szybka, reaktywna, chłonna skrajności. Antidotum? Powrót do rzemiosła: porządna dokumentacja, jasne rozdzielenie faktów i opinii, dbałość o język, który nie dehumanizuje. Konsekwentne szukanie pozytywnych historii, nawet jeśli świat podsuwa przede wszystkim dramaty.

Po latach pracy w dużych stacjach Dariusz działa w sieci, tworząc własne formaty w DB From London. Internet wymaga innej kompozycji obrazu, innego rytmu montażu i większej samodzielności, ale nie zmienia to pierwszej zasady: treść ma dawać orientację, nie tylko bodziec. Ten zwrot uwalnia coś jeszcze, uwalnia czas. Zamiast dwuminutowych wkładek do serwisów może opowiadać o ludziach i miejscach z odpowiednim oddechem: o historii, piłce, kulturze, codziennych ciekawostkach, które tworzą krajobraz życia.

Wybór Londynu i brytyjskiego kontekstu nie jest przypadkowy. To skrzyżowanie historii, kultury i polityki, ważne dla Europy także po Brexicie. Dla polskiego reportera to również przestrzeń pamięci: losy emigracji wojennej, etos służby, powojenne wybory, wątki, które nie gasną wraz z kolejnymi rocznicami. Wielka Brytania staje się tu nie scenerią, lecz postacią wymagającą, ciekawą, pełną kontrastów, a przy tym bliską polskiemu doświadczeniu.

W planach i dokonaniach szczególne miejsce zajmują tematy, jak nieoczywiste wątki operacji Market Garden, czy jak zmieniały się opinie i narracje dotyczące gen. Stanisława Sosabowskiego. To nie jest historyczny „retro content”, ale próba uporządkowania pamięci i nazwania krzywd, które zbyt łatwo przykrywa się kurtuazją. Reporter wraca do miejsc, w których był, i do ludzi, których losy kiedyś opisywał nie z sentymentu, lecz z poczucia zobowiązania wobec niedomkniętych opowieści.

Dariusz wyraźnie akcentuje decyzję, by pokazywać dobro, nie jako cukierkową przeciwwagę dla katastrof, ale jako realny napęd wspólnoty. W logice portali informacyjnych łatwo o nich zapomnieć ale w logice odpowiedzialnego przekazu warto od nich zaczynać.

Dariusz przypomina, że dziennikarstwo składa się z tysięcy drobnych decyzji organizacyjnych, które umożliwiają jedną decyzję zasadniczą: jak opowiedzieć świat, by nie spłaszczyć jego sensu.

Na dnie tej opowieści leży zasada, którą Dariusz powtarza w różnych wariantach: nie rezygnować, kiedy stawka jest wysoka, ale rezygnować, gdy ryzyko przekracza granicę odpowiedzialności. Wytrwałość nie jest tu uporem na przekór faktom, lecz cierpliwością w budowaniu zaufania, w powracaniu do źródeł, w odrabianiu lekcji z błędów i w unikaniu pułapek rutyny.

Z tą samą perspektywą Dariusz Bohatkiewicz podchodzi do roli w międzynarodowym plebiscycie Stars Night Awards 2025. W centrum ma stać wpływ społeczny, autentyczność i konsekwencja działania. Najcenniejsze jest samo światło rzucone na różnorodność postaw i grup oraz fakt, że często to ktoś trzeci dostrzega czyjąś pracę i daje jej zasięg. Oczywiście, dylematy są nieuniknione: serce i regulamin nie zawsze idą tą samą ścieżką. Dlatego potrzebna jest pokora i świadomość, że w tej grze nie ma jednego, ostatecznego werdyktu; jest za to możliwość uczciwego uzasadnienia wyboru.

W epoce szybkich wniosków i krótkich form taka postawa może wydawać się nienowoczesna. A jednak to ona sprawia, że informacje zamieniają się w wiedzę, a wiedza w odpowiedzialność. W tym sensie praca reportera to wciąż jedna z najważniejszych usług publicznych: cierpliwe, uparte układanie fragmentów rzeczywistości w obraz, który pozwala nam lepiej rozeznawać się w świecie i być może, podejmować mądrzejsze decyzje.

Autor/Redaktor Maria Anna Furman