86. Rocznica Wybuchu II Wojny Światowej. Pamiętamy!

Autor/Redaktor Maria Anna Furman

1 września 1939 roku to data, która na zawsze zmieniła los Polski i całego świata. Tego dnia o świcie, bez oficjalnego wypowiedzenia wojny, niemieckie wojska wkroczyły na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pierwszy nalot około godziny 4:35 przeprowadzono na Wieluń, miasto położone niedaleko granicy z Rzeszą Niemiecką. Krótko potem pancernik „Schleswig-Holstein” rozpoczął ostrzał Westerplatte, symbolu polskiej obrony. Niemcy zakładali szybkie zwycięstwo strategia „blitzkriegu” miała doprowadzić do przełamania polskich linii i rozbicia armii w zaledwie kilka dni. Rzeczywistość okazała się inna. Polacy stawiali zacięty opór przez pięć tygodni, a historycy zauważają, że armia Rzeczypospolitej, walcząc samotnie, dokonała więcej niż sojusznicze siły francuskie i brytyjskie w 1940 roku. Regularne działania wojenne zakończyły się dopiero 6 października, po bitwie pod Kockiem.

Trzy dni po agresji, 3 września, Wielka Brytania i Francja wypowiedziały Niemcom wojnę. Nie podjęły jednak realnych działań ofensywnych, co pozostawiło Polskę samą wobec nazistowskiego totalitaryzmu. 17 września od wschodu uderzyła Armia Czerwona, przypieczętowując los Rzeczypospolitej. Mimo klęski kampanii wrześniowej, Polacy nie złożyli broni. Już 27 września 1939 roku powstała Służba Zwycięstwu Polski, która stała się fundamentem Polskiego Państwa Podziemnego unikalnej struktury konspiracyjnej działającej przez całą okupację.

W Gdańsku uroczystości rozpoczęły się tuż przed godziną 4:45 na Westerplatte, miejscu, które symbolizuje niezłomność polskich żołnierzy. Premier podkreślił, że wraz z odchodzeniem świadków wojny coraz ważniejsze staje się zachowanie prawdy historycznej, a pamięć o sprawcach zbrodni nie może ulec zafałszowaniu. W Wieluniu obchody rozpoczęły się przed godziną 4:40 dokładnie wtedy, gdy niemieckie bomby spadły na miasto. Liczba ofiar nalotu do dziś budzi dyskusje. Historycy potwierdzają co najmniej 127 zabitych, jednak inne źródła podają, że mogło ich być ponad tysiąc. Rozbieżności wynikają z trudności w dokumentacji powojennej, ale jedno pozostaje pewne: był to akt terroru wymierzony w ludność cywilną. Szczególnie wstrząsające było zbombardowanie szpitala oznaczonego dużym czerwonym krzyżem.

Przed wojną Wieluń liczył około 16 tysięcy mieszkańców. W skali całego kraju Polska straciła w wyniku II wojny światowej blisko sześć milionów obywateli, co stanowiło około 17 procent populacji. W całej Polsce mieszkańcy i samorządy organizowali lokalne uroczystości. Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku zorganizowało wystawę „Gdy dni się wypełnią...”, poświęconą obrońcom Westerplatte. Zaprezentowano także przedmioty osobiste odnalezione podczas wykopalisk archeologicznych. Odsłonięto tablice pamięci i przeprowadzono wykład naukowy dotyczący agresji na Polskę oraz procesów norymberskich.

86 lata po wybuchu wojny bezpośredni świadkowie tamtych wydarzeń odchodzą. To sprawia, że odpowiedzialność za zachowanie pamięci spoczywa na kolejnych pokoleniach. Musimy przypominać o bestialstwie agresji, o niezłomności i ofierze Polaków, a także o wartościach, za które walczyli: wolności, godności i sprawiedliwości. Redakcja Wyspa TV