Po zakończeniu II wojny światowej Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie rozrzucone po Europie pozostały pod dowództwem brytyjskim. Zupełnie nowe realia polityczne, które pozostawiły Polskę w strefie sowieckiej, spowodowały, że tysiące polskich żołnierzy z Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie nie mogło wrócić do domu. Nowe otoczenie polityczne zmusiło ich do podjęcia decyzji, która wyznaczyła nową, nieznaną drogę.

Wnosząc duży wkład w wysiłek wojenny, Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie składały się z wojska, lotnictwa i marynarki wojennej. Polacy dość szybko stali się oddziałami szturmowymi w służbie alianckiej, przede wszystkim w bitwie o Monte Cassino podczas kampanii włoskiej, a także w bitwie o Bolonię i bitwę pod Ankoną (obie również we Włoszech) oraz wzgórze 262 we Francji w 1944. Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie zostały rozwiązane po wojnie, w 1947 r., a wielu byłych żołnierzy zostało zmuszonych do pozostania na emigracji.

W 1946 r. minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii Ernst Bevin ogłosił utworzenie Polskiego Korpusu Przesiedleńczego (działającego w ramach Polskiej Ustawy Przesiedleńczej od 1947 r. Ustawa ta nadała status prawny Polakom). Cel, który stał za tą decyzją, miał na celu ułatwienie polskim żołnierzom przejścia z życia wojskowego do cywilnego i utrzymanie ich pod kontrolą wojskową do czasu pełnego przystosowania się do życia brytyjskiego. Był zarządzany głównie przez armię brytyjską. Polski Korpus Przesiedleńczy został rozwiązany po spełnieniu swojego celu w 1949 roku.

Około 160 000 osób kwalifikowało się do wstąpienia do Polskiego Korpusu Przesiedleńczego. Większość z nich (110 tys.) weteranów kampanii na Bliskim Wschodzie, wielu z nich należało do II Korpusu Polskiego. Spośród nich 22 000 to byli jeńcy wojenni. Wspomniane wyżej liczby obejmowały również 4000 członków Marynarki Wojennej RP, 12 000 członków Polskich Sił Powietrznych oraz 1000 polskich członków Pomocniczych Sił Powietrznych Kobiet (WAAF). Korpus miał oddzielne Skrzydło Powietrzne dla personelu sił powietrznych, kierowane przez Królewskie Siły Powietrzne. Ostatecznie do członków programu PRC dołączyło 115 tysięcy polskich pracowników. Korpus miał swoją kwaterę główną w Witley i był dowodzony przez brygadiera Williama Baina Thomasa i polskiego generała-majora Stanisława Kopańskiego.

“Warto podkreślić, że ustawa była pierwszymi ramami prawnymi dotyczącymi imigracji w systemie prawnym Wielkiej Brytanii. Jego celem było przesiedlenie Polskich Sił Sojuszniczych w Wielkiej Brytanii i zapewnienie im praw socjalnych w tym kraju. Ustawa dotyczyła nie tylko żołnierzy, ale także ich rodzin, ściśle określając grupę osób uprawnionych do osiedlenia się w Wielkiej Brytanii. Dlatego wystawiliśmy wystawę Polish Spirit on British Soil, aby szersza publiczność mogła dowiedzieć się więcej o polskim dziedzictwie w Wielkiej Brytanii”.

Michał Mazurek Konsul Generalny RP w Manchester

W ramach Polskiego Korpusu Przesiedleńczego powstały Polskie Obozy Przesiedleńcze jako miejsce zamieszkania Polaków w okresie przejściowym. Okres, który dla wielu stał się dłuższy.

Większość polskich obozów przesiedleńczych powstała na poprzednich lotniskach i centrach logistycznych RAF. W 1949 r. Polski Korpus Przesiedleńczy został rozwiązany, a jurysdykcję pod Polskimi Obozami Przesiedleńczymi stopniowo przekazano lokalnym władzom brytyjskim. W wielu przypadkach Polskie Obozy Przesiedleńcze stopniowo się zmieniały i nosiły nazwę Polskich Schronisk. Na samym początku czasowy charakter PRC został przez Polaków wymazany. Zakładali polskie szkoły, szpitale, kluby, polskie zespoły muzyczne, polskie drużyny piłkarskie i ośrodki kultury. Innymi słowy, na brytyjskiej ziemi kwitło życie kulturalne i polski duch. Stopniowa integracja ze społeczeństwem brytyjskim trwała dziesięciolecia. Ostatnie Schroniska Polskie przestały istnieć w 1960 roku, ale ich dziedzictwo przyczyniło się do powstania Polonii w Wielkiej Brytanii.

Wydarzenie zorganizowane przez Konsulat Generalny RP w Manchester